Çocukları Kazalardan Korunmak Neden Önemlidir?
Dünya genelinde çocuk acil başvurularında her zaman ilk üç neden içinde evde olan yaralanmalar gelir. Her yıl evde olan yaralanmalara bağlı hayatını kaybeden çocuk sayısı, lösemi ve menenjit gibi hastalıklara bağlı yaşamını yitiren çocuk sayısından fazladır. Çocukluk çağı yaralanmalarının %70-75’i ev ve evin yakın çevresinde ortaya çıkar ve yaralanmaların %58’i çocuk bir erişkinin yanındayken gerçekleşir. Çocukların kazalar açısından emniyetli ortamlarda yaşamaları, koruyucu önlemlerin alınması ve yaşam alanlarının emniyetinin denetlenmesi erişkinlerin sorumluluğundadır.
Kazalar Neden Çocuklarda Sık Görülür?
- Meraklıdırlar
- Öğrenmek isterler
- Dokunmak isterler
- Tatmak isterler
- Denemek isterler
- Tehlikeyi bilmez-anlamazlar
- Kendine zarar vereceğini düşünemezler
- Taklit ederler
Çocuklarda Yaralanmaya Neden Olan Kazalar Nelerdir?
Kazaların nedenleri yaşa bağlı olarak değişir. Süt çocukluğu ve oyun çocukluğu döneminde çocukların temel yaşam alanları ev ve ev çevresi olduğu için ev kazaları özel bir önem taşımaktadır. Okul çağı çocuklarının ise ev dışında, yollarda, parklarda ve okul ortamında yaralanma riski daha yüksektir. Evde karşılaşılan kazaların tipleri yaşa göre değişmektedir. İlk 5 yaş içindeki çocuklarda en sık görülen yaralanmalar düşme, yanma ve zehirlenme nedeniyle olmaktadır.
Çocukların yaşlarına göre sık görülen kaza tipleri nelerdir?
Yaş grubu |
Kaza tipleri |
1 yaş altı |
Yanma, Düşme, Zehirlenme |
1 yaş |
Yanma, Düşme, Yabancı cisim, Zehirlenme |
2 yaş |
Zehirlenme, Düşme, Yanma |
3 yaş |
Düşme, Yanma |
4 yaş |
Düşme, Trafik kazası |
5 yaş |
Düşme, Çarpma, Trafik kazası |
Küçük Bebeklerin Kaza ve Yaralanma Riskini Azaltmak İçin Ne Yapılabilir?
Ani bebek ölüm riskini azaltmak için ilk aylarda bebeğin yalnızca sırt üstü yatırılması (yüzüstü ve yan yatırılmaması), yatağının yumuşak olmaması, yatak içinde yumuşak battaniye, oyuncak ve benzeri bulundurulmaması, yatak içinde farklı bebek pozisyonlayıcıları ve yastık kullanılmaması, bebeğin yattığı odanın aşırı sıcak olmasının önlenmesi, sigara içilmemesi ve bebekle annenin aynı odada ancak farklı yataklarda yatması sağlanmalıdır.
Talk pudrası kullanılmamalı, bebeğin yatağında ya da giysisinde uzun ip, kurdela vb bulundurulmamalıdır.
Bebeğin başı hızlı hoplatıp zıplatılmamalı, hareket halindeyken başı ve boynu sürekli desteklenmelidir.
Okul Çağında İşitme Taraması Neden Yapılmalıdır?
İşitme sadece bebeklik döneminde değil çocukluk döneminin her evresinde büyük bir öneme sahiptir. İşitme kayıpları; enfeksiyonlar, travmalar ve ilerleyici işitme kaybı yapan kalıtsal hastalıklara bağlı olarak, doğum sonrası dönemde de ortaya çıkabilmektedir. İşitme, eğitim ve iletişim için en önemli bileşendir. Okul döneminde daha da önemli hale gelmektedir. Çocuklardaki işitme kaybı, eğer gerekli tıbbi ve eğitim desteği sağlanamazsa okul başarısını olumsuz yönde etkiler. Tarama programının amacı; okul çağı çocuklarda görülen işitme kaybını erken dönemde saptamak, tanılamak ve rehabilitasyonunu sağlamaktır.
Okul Çağı İşitme Taraması Nerede ve Kimler Tarafından Yapılır?
İlköğretim 1. sınıflara tarama odyometrisi testi kullanılarak, sağlık personeli tarafından okullarda yapılmaktadır.
Tarama Sonucunda İşitme Kaybı Şüphesi Olan Çocuklara Neler Yapılır?
Tarama sonucunda işitme kaybı şüphesi olan çocuklar, ildeki kulak burun boğaz uzmanlarına sevk edilmektedir. Daha ileri tetkik ve tedavi gerektiren olgular ise kulak burun boğaz uzmanları tarafından, bir üst seviye merkezlere yönlendirilmektedir.
Taramada şüpheli çıkan çocuklar için ileri tetkik, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri sunulan merkezlerin listesine ulaşmak için tıkklayınız.
Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlanmalıdır?
Çocukların kakaları ve çişleri geldiğini fark edip, tutarak tuvalete kadar ulaşmaları için belirli bir fiziksel ve duygusal gelişime ulaşmış olmaları gerekir. Kakalarını tutabilmeleri en erken 18. ayda, çişlerini tutabilmeleri ise en erken 24. ayda gerçekleşir. Bu nedenle bu yaşlardan önce tuvalet eğitimi için zorlanmaları yanlış olur. Kızlar tuvalet eğitimini erkeklere göre bir kaç ay daha erken başarabilirler.
Tuvalet eğitimine başlama zamanı yeni bir kardeşin doğumuna, hastalık sırasına, aileden birinin ayrılmasına kısaca aile içi yeni ve alışılması gereken bir durumun varlığına rastlamamalıdır.
Çocuğun Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğunu Gösteren Belirtiler Nelerdir?
Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğun buna hazır olduğunu gösteren işaretleri değerlendirmelidir. Hazır olmayan bir çocukta başarısızlığa uğrama olasılığı artar. Anne babaların ya da bakıcıların çocuğa ilgileri iyi ise bu belirtileri gözlemiş olabilirler. Çocuğun hazır olduğunu gösteren fiziksel, zihinsel ve ruhsal belirtiler vardır.
Fiziksel belirtiler: kuru kalkma, gün içinde 2 saatten uzun kuru kalma, ıslak bez sayısının azalması, her gün benzer saatlerde kaka yapma, oturma, çömelme, yürüme gibi hareketleri rahatça yapabilme, pantolonunu giyebilme, ıslak ve kuru arasındaki ayrımı fark edebilme gibi yetenekleri kazanmış olduğuna ilişkin belirtilerdir.
Zihinsel belirtiler; Sıkıştığını ifade edebilme, söylenenleri yapabilme, kaka ya da çiş geldiğini fark etmedir.
Ruhsal belirtiler; aile bireylerini taklit etmeye hevesli olma, anne ve babasını memnun etmeye isteklilik, kakalı ya da ıslak beze katlanamama, 5-10 dakika tuvalette oturmaya razı olma, kendinden büyük çocukların nasıl kaka yaptığını merak etme gibi davranışların varlığıdır.
Anne babanın da çocuğa tuvalet eğitimi vermeye hazırlıklı olması gerekir. Ailenin uygun zamanı anlamayı istemesi, çocuğun hazır olup olmadığını algılayabilmesi, aile içi streslerin olmaması ve çocuğun bakımı ile ilgilenen diğer kişilerle konuyu konuşup bir uzlaşmaya varması gereklidir.
Tuvalet Eğitimi Nasıl Yapılmalıdır?
Uygun zaman olduğuna karar verildikten sonra çocukla konu ile ilgili konuşmalar yapılmalıdır. Bu konuşmalar, büyükler nereye yapıyor, kuru kalma çok iyi bir şeydir gibi konuları içerebilir. Bezini değiştirirken yeniden bağlanmak istemediğinde lazımlık ya da tuvaleti kullanmaya teşvik edilebilir. Öykülerdeki kahramanların kakalarını neye yaptığına değinilebilir.
Çocuğun konuya istekli olduğu fark edildiğinde lazımlık almaya birlikte gidilebilir. Nasıl kullanıldığı zorlayıcı olmadan anlatılır. Lazımlık onun odasında durabilir kullanılacağı zaman banyoya götürülebilir. Lazımlık ya da tuvaleti kullanan başka çocukları fark etmesi sağlanabilir.
Başlangıç için günde 3 kez 5-10 dakika lazımlıkta oturtmak iyi olur. Yemekten 20-30 dakika sonrası uygun zaman olabilir. Tekrar tekrar sabırla aynı teklif yapılmalı başarı gösterdiğinde ödüllendirilmelidir. Başlangıçta sonuca ulaşılmasa bile gidip tuvalette birkaç dakika oturması övülebilir. Beze yapılan kakalar “yeri burası“ diye belirtilerek onunla birlikte tuvalete dökülebilir.
Sonuçta gerçekten uygun yere dışkılama gözlendiğinde ödüllendirilir. Alkışlama, başarı çıkartmaları, küçük armağanlar, birlikte ananeye telefon etme gibi ödüller verilebilir. Lazımlığı kullanamama, korkma ya da kazalar oluştuğunda asla utandırılmamalı, cezalandırılmamalıdır. Tuvalet eğitimi 6-8 ay alabilir. Yaz ayları gibi annenin daha rahat olduğu, bez olmadan dolaşma olanaklarının bulunduğu aylar daha uygundur. Ailelere bu süreçte gergin olmamaları, onun duygularını gözlemeye çalışmaları, konuya yoğunlaşmaları, her çocuğun farklı olabileceği bu nedenle esnek olmaları gerektiği anımsatılmalıdır.
Tuvalet eğitimi sırasında bazı güçlükler yaşanabilir. Çocuk tümüyle reddedebilir, hiç ilgilenmeyebilir, kabul edip bir süre oturur ama kakasını yapmaz sonra bezi bağlanır bağlanmaz yapabilir, acıdığını söyleyebilir, bazen önce bir kaç kez yapar sonra sürdürmeyi reddeder, bazen kakasını tutar günlerce yapmaz kabız olur. Eğitim sırasında ilişkiler bozulur, inatlaşma ortaya çıkarsa ısrar etmeksizin çocuğa hazır olacağı bir süre tanımak, kıskanma yaratmaksızın yaşıtlarının tuvalet eğitimini başarmış olduklarının farkına varmasını sağlamak yararlı olabilir. Bu durumda “derin bir soluk alıp arkanıza yaslanın, kızmayın, düş kırıklığına uğramayın, tuvalet eğitimini başaramamış hiç kimse yoktur, bir süre sonra yine denersiniz, bu arada onu daha iyi tanımaya, başarısız olsa bile onu sevmeye ve sevginizi göstermeye devam ettiğinizi ona hissettirmeye çalışın”. Kabızlık gelişmişse beslenme önerileri ve ilaçlarla destek olunabilir.
Tuvalet eğitimi almış çocuklarda da 4-5 yaşa dek kazalar olabilir. Stresli zamanlarda geri dönüşler olabilir. Bunların hoş görülmesi konusunda aileyi yüreklendirmek iyi olur.
Çocuklar İçin Taşıt Güvenliği Nasıl Sağlanır?
Doğru şekilde yerleştirilen çocuk koruma sistemi ölümcül yaralanmaları %75 azaltır. Bütün çocuklar için boy ve kilolarına uygun koltuk ya da yükseltici kullanılmalıdır.
- Bebek 2 yaşından küçük ise yüzü arkaya bakacak şekilde araba koltuğunda oturmalıdır .
- Çocuk 2-4 yaş arasında ise yüzü öne bakacak şekilde araba koltuğunda oturmalıdır.
- Çocuk 4-8 yaş arasında ise araba koltuğu ya da yükseltici ile oturmalıdır.
- Çocuk 8-12 yaş arasında ya da boyu 145 cm ise erişkin tipi emniyet kemeri kullanabilir.
- 12 yaşından küçük çocuklar ön koltukta oturamaz.
- Bebek ve çocuklar arabada yalnız bırakılmamalıdır.
-
2-5 yaş grubunda sık görülür. Merak etme, büyükleri taklit etme ve güvensiz çevre en önemli etkenlerdir.
Zehirlenme türleri
- Tehlikeli kimyasallarla zehirlenme
- İlaç zehirlenmeleri
- Soba- şofben zehirlenmesi
Çocuklarda Zehirlenmeleri Önlemek İçin Fiziksel Çevre Nasıl Düzenlenmelidir?
- Temizlik malzemelerinin saklandığı dolaplara emniyet kilitleri konmalı
- İlaçların saklandığı dolaplara emniyet kilitleri konmalı
- Duvarlar dökülen boya ve sıvalar yönünden kontrol edilmeli
- Saksı çiçekleri çocukların ulaşamayacağı yerlere konmalı
- Oksijen eksilme sensörü bulunmayan sobalar ve piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve işyerlerinde kesinlikle kullanılmamalı
- Soba kurulmadan önce baca temizliği yapılmalı, fazla dirsek kullanmaktan kaçınılmalı
- Soba kurarken profesyonel destek almalı, sobalar duvarlardan en az 1-1.5 metre uzak olmalı
- Sobalar günlük temizlenmeli, kaliteli odun ve kömür seçilmeli. Sobanın ve kombinin kurulu olduğu odada yatılmamalı; yatmak gerekiyor ise oda ve kombi mutlaka söndürülmeli
- Kapalı ortamlarda temiz havanın içeri gireceği ve kirlenmiş havanın gelen temiz hava ile karışmadan dışarı atılacağı bir havalandırma sistemi mutlaka sağlanmalı
- Özellikle lodoslu havalarda soba veya kombi kullanılmamalı
Çocuklarda Zehirlenmeleri Önlemek İçin Geliştirilmesi Gereken Alışkanlıklar Nelerdir?
- Temizlik malzemeleri kullanılırken, Başka evler, özellikle yaşlı hasta kimseler ziyaret edildiğinde yatak başında ortalıkta bulunabilen ilaçlar varsa çocuğun yalnız bırakılmaması
- Temizlik malzemelerinin, çamaşır suyu, tuz ruhu gibi yakıcı maddelerin, fare, böcek zehiri, sinek ilacının, deodorant ve makyaj malzemelerinin, ayakkabı boyaları ve cilalarının, ilaçların ulaşılamaz yerlerde tutulması
- Temizlik malzemelerinin orjinal kutularında tutulması, boş kutuların atılması, boşalmış kutuların, şişelerin içine başka malzemeler konmaması
- Sıvı ürünler yerine toz ürünlerin tercih edilmesi
- Emniyet kapağı olan ürünlerin tercih edilmesi
- Toz deterjanların makinelere en son konması ve makinenin hemen çalıştırılması
- İlaçların çocuklar etrafta değilken kullanılması, ilaçların yatağın yanında ortada bırakılmaması
- Süresi geçmiş veya yarım kalmış ilaçların atılması
- Bir çocuğa ilaç verirken diğer çocuğun ulaşabileceği bir yerde olmamasına dikkat edilmesi
- Çocuğa her ilaç verişte adına tekrar bakılması ve dozajına dikkat edilmesi
Zehirlenmeleri Önlemek İçin Çocuğunuza Neleri Öğretmelisiniz?
- İlaçların şeker olmadığı
- Yalnızca hasta olduğunda ve büyükler verdiği zaman ilaçların alınabileceği
- Bulaşık ve çamaşır makinelere deterjan koyup makineyi çalıştırmanın büyüklerin işi olduğu
- Üzerinde etiket olmayan şişelerden bir şey içmemesi ve bunlarla oynanmaması gerektiğini öğretmelisiniz.
Düşmeler Neden Önemlidir?
Emekleme döneminden itibaren en sık karşılaşılan yaralanmadır. Acil servislere yapılan başvurular arasında evde olan yaralanmalar en fazla sayıya sahiptirler, evde olan yaralanmaların çoğu düşmelerdir. Çocuğunuzun pencere aralığından, kapı boşluğundan düşmesi için sadece 10-15 cm lik bir açıklık yeterlidir
Çocuklarda düşmelere bağlı yaralanmaları önlemek için fiziksel çevre nasıl düzenlenmelidir?
- Pencere ve kapılara emniyet kilitleri konulmalı
- Merdiven başlarına emniyet kapısı konulmalı
- Çocuk karyolasında parmaklık olmalı, parmaklıklar arasındaki mesafe başın giremeyeceği kadar dar olmalı (en çok 6 cm)
- Sehpa ve masaların keskin kenarları kapatılmalı, yerleri değiştirilmeli veya çocuklar büyüyene kadar tamamen ortadan kaldırılmalı
- Mobilyalar pencerelerden uzağa yerleştirilmeli
- Televizyon, kitaplık, dolap gibi eşyalar duvara monte edilmeli ya da ulaşıp kendisine zarar vermemesi için gerekli önlemler alınmalı
- Cam kapılar renkli yapıştırmalar ile görünür hale getirilmeli
- Yürüteç kullanılmamalı
- Banyoda duş veya küvet zemininde kaymayı engelleyen özel malzeme kullanılmalı
- Duş veya küvet içinde çocuğun boyuna uygun tutunma demiri kullanılmalı
- Bahçe kapısına emniyet kilidi konmalı, kapı her zaman kapalı tutulmalı
- Toplanabilecek veya kayabilecek tipteki küçük halı ve kilimlerin altına kaymasını engelleyecek materyaller konulmalı
- Koridorlar yeterli aydınlatılmalıdır.
Çocuklarda Düşmelere Bağlı Yaralanmaları Önlemek İçin Geliştirilmesi Gereken Alışkanlıklar Nelerdir?
- Çocuğun yatakta, balkonda, banyoda, mutfakta, bezini değiştirirken, yürüteçte, bahçede, salıncakta, kaydırakta yalnız bırakılmaması
- Bebeklerin düşemeyecekleri yerlere konması
- Ana kucağının yer seviyesinden yükseğe konmaması
- Bebeğin bezinin yerde değiştirilmesi
- Banyoda kapıların kapalı tutulması
- Klozet kapağının kapalı tutulması
- Duş veya küvet zemininde sabun veya şampuan bırakılmaması
- Evde, bahçede oyuncakların ve küçük ev ve bahçe aletlerinin ortadan kaldırılması
- Yere dökülen sıvıların hemen silinmesi
- Merdivenler üzerinde oyuncak, kaygan maddeler bulundurulmaması
Düşmelere Bağlı Yaralanmaları Önlemek İçin Çocuğunuza Neleri Öğretmelisiniz?
- Yatakların üzerinde oyun oynanmaması ve zıplanmaması gerektiği
- Mutfak, banyo ve tuvalette oyun oynanmayacağı
- Ellerinde makasla, bıçakla veya ağızlarında bardak ile koşmanın tehlikeleri
- Merdivenlerde koşulmayacağı
- Evin bahçesinde oyun oynamak için uygun olan yerlerin neresi olduğu
- Bahçedeki oyuncaklarla oynarken risk almanın tehlikeleri
- Bisiklete binmenin, paten kaymanın nasıl güvenli kılınabileceği
- Bindikleri bisiklet, paten ya da kaykay gibi oyuncakların yaşlarına ve gelişimlerine uygun büyüklükte olması
Yanıklar Neden Önemlidir, Hangi Etmenlerle Olur?
Yanıklara bağlı ölümler, kaza sonucu ölümler arasında 3. sıklıkta görülmektedir. Tüm yanık vakalarının %70’i ilk 6 yaş içinde olur.
Yanık Türleri
- Isı yanıkları
- Yaş ısı (buhar, her türlü kaynayan sıvı -su, yağ)
- Kuru ısı (sıcak metaller, ütü, alev, güneş)
- Elektrik yanıkları
- Kimyasal yanıklar
Çocuklarda Yanıklara Bağlı Yaralanmaları Önlemek İçin Fiziksel Çevre Nasıl Düzenlenmelidir?
- Soba ve şömine çevresine engelleyici bariyer konmalı
- Mobil ısıtıcılar yol üstüne konmamalı
- Isıtıcılar uyurken çocuğun odasında bırakılmamalı
- Mutfak tüpü ve mobil tüp gazlar kilitli dolapta tutulmalı
- Şofben veya termosifon yükseğe monte edilmeli
- Tezgâh seviyesi üzerine yerleştirilen fırınlar tercih edilmeli
- Yatak odaları ve oturma odasına yangın detektörleri yerleştirilmeli
- Musluktan akan sıcak su en çok 50°C olacak şekilde ayarlanmalıdır
Çocuklarda Yanıklara Bağlı Yaralanmaları Önlemek İçin Geliştirilmesi Gereken Alışkanlıklar Nelerdir?
- Çocuğun soba, şömine yanında, mutfakta sıcak fırın yanında, mutfakta ocakta yemek yaparken, banyoda akan sıcak su yanında yalnız bırakılmaması
- Kibrit, çakmak, mum, kandil, mobil ısıtıcılar, ütü, su ısıtıcıları ve elektrik kablolarının ulaşılamaz yerlerde tutulması
- Sıcak bir şeyler içerken veya taşırken bebeğin kucakta tutulmaması
- Çocuğun kolayca çekebileceği masa örtüsü yerine kaymayan servis peçetelerinin kullanılması
- Sıcak içecek ve yiyecek bulunduran kapların ve çaydanlığın masa, sehpa ve tezgâhın köşelerinden uzağa konması
- Çocukların oynadığı yerlerde elde sıcak içecek ile dolaşılmaması (Örneğin; çocukların olduğu ortamda misafirlere soğuk içecekler ikram edip çay servisi için çocukların uyumasının beklenmesi)
- Yemek pişirirken ocağın arka kısmının kullanılması ve sıcak kapların saplarının arka tarafa çevrilmesi
- Çocukların otomobilde tek başına bırakılmaması (özellikle sıcak havalarda)
Yanıklara Bağlı Yaralanmaları Önlemek İçin Çocuğunuza Neleri Öğretmelisiniz?
- Sıcağın ne olduğu
- Isıtan her şeyin yakabileceği
- Çakmağın oyuncak olmadığı
- Güneşe çıkarken şapka ve güneş gözlüğü takılması, güneşten koruyucu kremlerin sürülmesi
- Yangın durumunda neler yapılması gerektiği
Çocuklarda Elektrik Çarpmasına Bağlı Yaralanmaları Önlemek İçin Fiziksel Çevre Nasıl Düzenlenmelidir?
- Prizlere emniyet tıkaçları veya kapakları konmalı
- Zarar görmüş veya yıpranmış elektrik kordonları değiştirilmeli
- Üçlü prizler kullanılmamalı
- Elektrik kordonları halının altından dolaştırılmamalı
- Uzatma kordonları, bağlı oldukları aleti taşıyabilecek güçte olmalı
- Tüm gece lambaları yataklardan ve perdelerden uzağa yerleştirilmeli
- Elektrikli aletler banyoda bulundurulmamalı
- Islak ortamda elektrikli cihaz çalıştırılmamalı
Çocuklarda Elektrik Çarpmasına Bağlı Yaralanmaları Çnlemek İçin Geliştirilmesi Gereken Alışkanlıklar Nelerdir?
- Çocuğun elektrikli aletlerin kullanımda olduğu alanlarda yalnız bırakılmaması
- Ütünün ve diğer elektrikli aletlerin kabloları, cep telefonlarının, oyuncakların şarj aletlerinin ulaşılamaz yerlerde tutulması
- Kullanılmayan elektrikli aletlerin kablolarının fişten çekilmesi
- Elektrikli aletlerin ve mobil ısıtıcıların kendilerinin ve kablolarının oyun alanlarında bırakılmaması
- Sigorta kutusunun yerinin bilinmesi, kolaylıkla ulaşılabilmesi
- Yedekte sigorta bulundurulması
- Evin elektrik işleri için profesyonel elektrikçilerden yardım istenmesi
Elektrik Çarpmasına Bağlı Yaralanmaları Önlemek İçin Çocuğunuza Neleri Öğretmelisiniz?
- Elektrik prizleri ile oynanmaması
- Şarj aletlerinin oyuncak olmadığı
- Elektrikli aletlerin ıslak elle tutulmayacağı
- Televizyon, video ve müzik setinin oyuncak olmadıkları
- Fişleri prizden çekerken kablosunun değil fişin kendisinin tutulması gerektiği
- Yanan lambalardaki ampullerin sıcak olduğu
- Sokakta oynarken gerilim hatlarından uzak durulması
Çocuk/Ergen Sağlığı İzlemi Nedir?
0-18 yaş grubu arasında yer alan bebeklerin, çocukların ve ergenlerin, fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak tam bir sağlık ve iyilik hali içinde olup olmadığının değerlendirilmesidir.
Çocuk/Ergen Sağlığı İzlemi Neden Önemlidir?
İzlemler aracılığıyla, 0-18 yaş grubundaki bebeklerin, çocukların ve ergenlerin sağlıklarını korunmakta ve bu yaş grubunda görülebilen hastalıkların, sakatlıkların ve ölümlerin azaltılması ve önlenmesi sağlamaktadır.
Çocuğum Hasta Olmasa da Aile Hekimime Götürmeli Miyim?
Evet, bebeğiniz/çocuğunuz hasta olmasa da büyümenin hızlı olduğu ve gelişiminin izlenip desteklenmesi gereken dönemlere göre ayarlanmış olan periyotlarda aile hekiminize götürmeli ve mutlaka izlemlerini yaptırmalısınız.
Aile Hekimime Çocuğumu Ne Zaman Götürmeliyim? İzlem Zamanları Nelerdir?
Bakanlığımız tarafından yürütülmekte olan Bebek, Çocuk, Ergen İzlemleri Programı kapsamında aile hekimlerince yapılması gereken ve zorunlu olan asgari izlem zamanları ve aralıkları aşağıda yer almaktadır.
Çocuk izlem zamanları;
1.İzlem: 12. ay izlemi (zaman aralığı: 365.gün-394. Gün)
2.İzlem: 18. ay izlemi (zaman aralığı: 17.-19. ay) - (481. gün-570. gün)
3.İzlem: 24. ay izlemi (zaman aralığı: 23.-25. ay) - (661. gün- 760. gün)
4.İzlem: 30. ay izlemi (zaman aralığı: 29.-31. ay) - (841. gün-930. gün)
5.İzlem: 36. ay izlemi (zaman aralığı: 35.-37. ay) - (1021. gün-1110. gün)
6.İzlem: 48 ay izlemi (zaman aralığı: 45.-51. ay) - (1321. gün-1530. gün)
8.İzlem: 60. ay izlemi (zaman aralığı: 57.-63. ay) - (1681. gün-1890. gün)
Yukarıda yer alan izlem zamanları dışında hekiminizce her hangi bir risk tespiti durumunda ya da gerek gördüğü hallerde izlem sıklığı artırılabilir ve niteliği değişebilir.Bu izlem zamanlarına ek olarak 6-19 yaş grubunda her yıl, yılda en az 1 kez aile hekimince izlem yapılmalıdır.
Çocuğumu Aile Hekimime İzlemler İçin Götürdüğümde Ücret Öder Miyim?
Aile hekimi takibinde yaptıracağınız tüm izlemler ücretsizdir.
Çocuğumu Aile Hekimime İzlemler İçin Götürdüğümde Ne Tür İşlemler Yapılmaktadır?
İzlemlerde yapılması gereken işlemler Bebek, Çocuk, Ergen İzlem Protokollerinde belirlenmiştir. Protokoller, yaş gruplarına göre yapılması ve sorgulanması gerekenleri içerir.
Aile Hekiminizde İzlemlerde Yapılan İşlemler için tıklayınız.
Boğulmalar Hangi Nedenlerle Olabilir?
- Suda boğulma
- İp, kordon ile asılma ve boğulma
- Küçük çocuklarda yabancı cisim ile boğulma
Çocuklarda Boğulmaları Önlemek İçin Fiziksel Çevre Nasıl Düzenlenmelidir?
Suda boğulmaları önlemek için
- Banyo ve tuvalet kapıları her zaman kapalı tutulmalı
- Bahçede havuzun çevresine koruyucu bariyer yapılmalı
İp, kordon ile asılma ve boğulmaları önlemek için
- Bebek karyolalarında uzun ipli, kurdeleli süsler kullanmaktan kaçınılmalı
- Bebek karyolaları perde kordonlarından uzağa yerleştirilmeli
- Bir yaşından küçük çocukların yatak ve yorganlarında kullanılan malzeme çocuğun ağzını kapatabilecek şekilde ve çok yumuşak olmamalı
Küçük cisimler ile boğulmaları önlemek için
(Sert besinler, küçük oyuncak parçaları, plastik torbalar vb.)
- Çocuğun yaşadığı ortamda yalnızca yaşına uygun oyuncakların bulundurulmalı
- Oyuncaklar çocuğun ağırlığı ve boyu dikkate alınarak seçilmeli
- Küçük çocuğu olan aileler küçük parçalı veya parçalanabilen oyuncaklar almamalı
- Büyük çocuklar için tasarlanmış oyuncaklar küçük çocukların ulaşamayacakları yerlerde saklanmalı
- Çocuğun oyuncakları kırık parçalar, yıpranmış sivri yüzeyler ve ayrılabilen küçük parçalar yönünden sürekli kontrol edilmeli
- Çocuk oyuncaklarının ambalajlarında bulunan plastik torba, tel şeritler ve yapıştırıcı bantlar çocuğun odasında bırakılmamalı
- İğne, bozuk para, düğme, pil, çivi ve plastik torbaların saklandığı çekmecelere emniyet kilidi konmalı
Çocuklarda Boğulmaları Önlemek İçin Geliştirilmesi Gereken Alışkanlıklar Nelerdir?
Suda boğulmaları önlemek için
- Banyoda, havuz kenarında, dolu kova ve küvet yanında, denizde çocuğun yalnız bırakılmaması
- Banyo küvetine önce soğuk suyun konması
- Banyo sırasında telefona bakılmaması
- Banyo sonrasında küvetin hemen boşaltılması
- Banyo sırasında başka, büyük bir çocuğa gözetim için güvenilmemesi
- Çocuk havuzda yüzerken, oynarken mutlaka erişkin gözetiminde olması
İp, kordon ile asılma ve boğulmaları önlemek için
- Perde kordonlarının düğümlenerek yüksekte tutulması
- Çocukların giysilerinde uzun sarkık ipler, kurdeleler, süsler olmamasına dikkat edilmesi
- Özellikle oyun oynayacağı zaman çocuklara sade giysiler giydirilmesi
- Bebek arabasına veya karyolasına balon bağlanmaması
- Balon iplerinin 30 cm’den kısa olması veya ipli değil kısa çubuklu balonların tercih edilmesi
- Bebeğin uyurken sırtüstü pozisyonda yatırılması
Küçük cisimler ile boğulmaları önlemek için
- Yemek yerken çocuğun yalnız bırakılmaması
- Fındık-fıstık gibi kuruyemişler, iğne, bozuk para, düğme, pil, çivi, plastik torbalar, küçük parçalı oyuncakların ulaşılamaz yerlerde tutulması
- Havuç ve elmanın rendelenerek, ezilerek veya pişirilerek küçük çocuğa verilmesi
- Çocuklara etin küçük parçalara bölünerek ve küçük kemikleri özenle ayıklanarak verilmesi
- Küçük çocuğu daha büyük bir çocuğun beslememesi
- Oyuncakların çocuğun yaşına uygun seçilmesi
- Küçük parçalı oyuncakların 3 yaşın altında çocuklara verilmemesi
- Büyük çocuğun oyuncaklarının küçük çocuğun ulaşamayacağı yerlerde tutulması
- Plastik torbaların ortadan bir düğüm atarak saklanması veya atılması
Boğulmaları Önlemek İçin Çocuğunuza Neleri Öğretmelisiniz?
- Uygun yaşa geldiğinde yüzme (5 yaştan itibaren)
- Yüzme bilse bile erişkin gözetimi altında değilse havuzda ya da denizde oyun oynanmaması
- Kolye, tespih gibi eşyaların oyuncak olmadığı
- Yerken ve içerken oturmaları ve yutarken konuşmamaları
- Bazı oyuncakların büyük çocuklar için, bazı oyuncakların küçük çocuklar için uygun olduğu
- Plastik torbaların oyuncak olmadığı
- Büyük çocuklar için patlamış balon parçalarından tekrar balon yapmanın tehlikeleri