Kene Kaynaklı Ensefalit Nedir?

Kene kaynaklı ensefalit (Tick-borne encephalitis; TBE) santral sinir sisteminin viral bir enfeksiyonudur. Etken antijenik olarak farklı yaklaşık yetmiş virüsün bulunduğu Flaviviridae ailesi içinde yer alır. 

Nasıl Bulaşır?

İnsana bulaşma esasen virüsü taşıyan lxodes türü kenelerin tutunmasıyla olur. Nadiren çiğ süt (özellikle keçi sütü) veya süt ürünleri ile bulaşma bildirilmiştir. Laboratuvar kaynaklı (aerosol yoldan) enfeksiyon riski bulunmaktadır.

İnsandan insana bulaşır mı?

İnsansan insana bulaş bildirilmemiştir.

Hastalık Nerelerde Görülmektedir?

Kene kaynaklı ensefalit dünyada Avrupa, Rusya ve uzak Doğuda yaygın görülen ve her yıl binlerce ağır nörolojik hastalığa yol açan bir hastalıktır. Ülkemizde bugüne kadar kene kaynaklı ensefalit vakası bildirilmemiştir.

Kimler Risk Altındadır?

Vakalar genellikle hastalığın görüldüğü bölgelerde kene aktivitesinin yüksek olduğu mevsimlerde (Mart-Ekim ayları arası) görülür. Hastalığa çoğunlukla kırsal, tarımsal alanlarda veya ormanlık bölgelerde yaşayanlar, çalışanlar ve bu bölgelere seyahat edenlerde rastlanır.

Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın başlıca belirtileri; ateş, kas ağrısı, yorgunluk, iştah kaybı, baş ağrısı, bulantı ve kusmadır. Hasta kişilerin %20-30’unda beyin ve omurilik tutulumu, bilinç kaybı, duyu bozuklukları ortaya çıkar ve bu hastaların %1’i kaybedilir.

İki-dört gün devam eden ateş, halsizlik, artralji, miyalji, baş ağrısı gibi gribal semptomlardan sonra ortalama bir hafta süren iyileşme dönemi ve sonrasında başlayan menenjit, ensefalit, miyelit veya radikülit bulguları ortaya çıkabilir.

Nasıl Teşhis Konur?

Kene kaynaklı ensefalit teşhisi laboratuvar testleri ile konur.

Tedavisi Nedir?

Özel bir tedavisi yoktur, semptomlara yönelik tedavi uygulanır.

Hastalıktan Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?

Hastalıktan korunmak için aşı mevcuttur ancak sadece Kanada ve bazı Avrupa ülkelerinde bulunmaktadır. Hastalığın görüldüğü bölgelerde yalnızca günlük pastörize ürünler (süt, peynir gibi) tüketilmelidir. 

Bu bölgelerde kene tutunmalarına karşı gerekli önlemler alınmalıdır: Tarla, bağ, bahçe ve piknik alanları gibi kene yönünden riskli alanlara gidilirken, kenelerin vücuda girmesini engellemek maksadıyla mümkün olduğu kadar vücudu örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı, mümkünse çizme giyilmeli, ayrıca kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmelidir. Kene yönünden riskli alanlardan dönüldüğünde kişi kendisinin, çocuklarının vücudunda (kulak arkası, koltuk altları, kasıklar ve diz arkası dahil) ve kıyafetlerinde kene olup olmadığını kontrol etmelidir.

Vücuda Kene Tutunduğunda Ne Yapılmalıdır?

Vücuduna kene tutunan kişi hiç vakit kaybetmeden çıplak el ile dokunmamak şartıyla, keneyi vücuda tutunduğu en yakın yerden uygun bir malzeme (eldiven, bez ya da poşet v.s.) ile tutarak çıkarmalıdır. Kene çıkarıldıktan sonra tentürdiyot, gibi antiseptik bir solüsyon kene tutunma yerine sürülmelidir. Ancak, kişi, keneyi kendisi çıkaramadığı durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Kene ne kadar erken çıkarılırsa hastalığın bulaşma riskinin de o kadar azalacağı unutulmamalıdır. Vücuduna kene tutunan kişiler kendilerini halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtiler yönünden izlemeli ve bu belirtilerden bir veya bir kaçının ortaya çıkması halinde derhal en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmelidirler.