Piyasaya arz edilen biyosidal ürünler, Yönetmeliğin denetim başlıklı 49 uncu ve devamı maddeleri uyarınca Bakanlığımızca veya il sağlık müdürlüklerince, şikayet üzerine ya da re’sen piyasada denetlenmekte ve uygunsuzluk tespit edilmesi halinde Yönetmeliğin 57 nci maddesinde yer alan düzenleme gereği, 4703 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda cezai işlem uygulanmaktadır.
Halk sağlığı alanında biyosidal amaçlı kullanılan ancak Biyosidal Ürünler Yönetmeliği kapsamına girmeyen içerisinde aktif madde bulunmayan mekanik, elektronik, elektrikli, ultrasonik vb, etkisini fiziksel olarak gösteren tuzaklar, çekiciler, kovucular vb. ürünlerdir.
Aktif Madde İçermeyen Biyosidal Ürünler Hakkında Tebliğ 02.08.2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tebliğ hükümleri gereğince ürünlerin halk sağlığına ve çevreye zarar vermesinin engellenmesini, topluma güvenli ve kaliteli şekilde ulaşmasını teminen piyasaya arz edilmeden önce Bakanlığımıza bildirimde bulunulması gerekmektedir. Bildirimde bulunmadan bu ürünler piyasaya arz edilemez.
Söz konusu ürünlerin bildirim kaydı için “https://cevsis.saglik.gov.tr” adresinde yer alan “Biyosidal Ürün Takip Sistemine” firmalar tarafından önce firma kaydı sonrasında ise aktif madde içermeyen Biyosidal ürün başvurusunda bulunulur. İşlemler tamamlandıktan sonra bildirime ait fiziki belgeler gönderilir. Belgelerin uygun ve tamam olması durumunda bildirim kaydı uygun görülerek tarafımızdan “Aktif Madde İçermeyen Bildirim Kayıt Belgesi” düzenlenerek firmalara gönderilir. Böylece bildirim işlemi tamamlanmış olur.
Bu ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi ise 25.06.2007 tarihli ve 26563 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığınca Yapılacak Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri gereğince yürütülmektedir.
Denetimlerde denetçiler öncelikle ürünlerin üzerinde duyusal ve uygunluk kontrolü yaparlar. Bunun sonucunda ürünlerin uygun bulunması durumunda piyasaya arzına müsaade edilir. Ürünlerin güvensizliği yönünde şüphe oluşması durumunda ise ürünlerden numune alınır.
Güvensizlik şüphesi oluşması durumda ürünlerin piyasaya arzı durdurulur. Numunelerin test edilmesi sonucu uygun bulunan ürünlerin piyasaya arzına müsaade edilir. Test sonucu uygun çıkmayan ürünlerin piyasaya arzı yasaklanır ve ürünler üretici marifetiyle veya Bakanlık ve il sağlık müdürlüklerince piyasadan toplanılır. Toplanılan ürünlerin imha işlemleri üretici tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığının mevzuatı gereğince gerçekleştirilir. Üretici tarafından bu işlemin gerçekleştirilmez ise Bakanlık veya il sağlık müdürlüklerince imha işlemi gerçekleştirilerek yapılan harcamalar üreticiden tahsil edilir.
Ülke genelinde yapılan denetimler Bakanlığımızca elektronik olarak bir yazılım sistemi üzerinden takip edilmekte ve yapılan iş ve işlemler bu yazılım üzerinde tutulmaktadır.
“Bildirim Kaydı Almış Aktif Madde İçermeyen Biyosidal Ürünler Listesi”
“Piyasa Gözetimi ve Denetimi İş Akış Şeması”
Fare, sıçan ya da diğer rodentlerin kontrolünde kullanılan ürünlerdir.
14- Ürün Tipi: Rodentisitler
Fare, sıçan ya da diğer rodentlerin kontrolünde kullanılan ürünlerdir.
15- Ürün Tipi: Avisisitler
Kuşların kontrolünde kullanılan ürünlerdir.
16- Ürün Tipi: Mollusisitler
Mollusca grubu canlıların kontrolünde kullanılan ürünler.
17- Ürün Tipi: Pisisitler
Balıkların kontrolünde kullanılan ürünler, bu ürünlere balık hastalıklarında kullanılan tedavi ürünleri dâhil değildir..
18- Ürün Tipi: Insektisitler
Akarisitler ve diğer artropodların kontrolünde kullanılan ürünler.
19- Kovucular ve Çekiciler
Zararlı organizmaların kontrolünde kullanılan ürünler (pire gibi omurgasız, ya da kuş gibi omurgalı), kovma ya da çekme özelliğinden dolayı, insan ya da hayvan hijyeninde dolaylı ya da dolaysız olarak kullanılan ürünlerdir.
“Biyosidal ürünün T.C. Sağlık Bakanlığı’ndan izinli olup olmadığına, etikette izin tarih ve sayısının bulunup bulunmadığına bakılmalıdır.”
Piyasada Bulunan Biyosidal Ürünleri Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Öncelikle satışa sunulan biyosidal ürünün T.C. Sağlık Bakanlığı’ndan izinli olup olmadığına, etikette izin tarih ve sayısının bulunup bulunmadığına bakılmalıdır.
Biyosidal ürünün etiketinde; ürünün adı, kullanım amacı, üretim yeri adresi, verilen iznin tarih ve sayısı, hedef organizmalar, aktif maddenin adı ve konsantrasyonu, sıvı, granül, toz, katı gibi formülasyon tipi, ürünün kullanım şekli ve/veya dozu, yan etkileri, ilkyardım talimatları, ürünün güvenli bertarafı ile ilgili talimatlar, imal ve son kullanma tarihi ile parti ve seri numarası görünür bir şekilde yazılmalıdır.
Ev ve İşyerlerinde Haşerelere Karşı Mücadelede Dikkat Edilmesi Gerekenler
Uygulama yapacak firmanın İl Sağlık Müdürlüğünden biyosidal ürün uygulama izin belgesi olmalıdır. Kullandığı ürün ise T.C. Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsatlı olmalıdır. Uygulama izin belgesi olan firmalara ana sayfadan ulaşabilirsiniz. Uygulama yapılırken uzman kişilerin talimatlarına uyunuz. Evcil hayvanları ortamdan uzaklaştırınız.
“Biyosidal Ürünler Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin onuncu fıkrası gereği 15. Ürün tipi olan avisisitler ile 17. Ürün tipi olan pisisitler ülkemizde izinlendirilmemektedir.”
İzinli Biyosidal Ürünler Listesine ulaşmak için tıklayınız.
İzinli Biyosidal Ürün Uygulayıcı Listesine ulaşmak için tıklayınız.
İşlenmiş Eşya
Bir veya birden fazla biyosidal ürün ile işleme tabi tutulmuş ya da bunları kasten içeren madde, karışım veya eşyadır.
Biyosidal İşlev
İşlenmiş eşyanın fiziksel veya mekanik etkiler haricinde etkilerle herhangi bir zararlının yok edilmesi, engellenmesi, zararsız kılınması, etkisinin önlenmesi veya üzerinde herhangi bir kontrol edici etki oluşturması işlevidir.
Biyosidal Özellik
Zararlıların etkisinin engellenmesi amacıyla karışım veya eşyanın bir veya birden fazla biyosidal ürünle işleme tabi tutulmuş olması ya da bunları kasten içermesinden dolayı işlenmiş eşyanın kendisi üzerindeki biyosidal etkileri ve işlenmiş eşyaya biyosidal işlev kazandıran etkilerdir.
Ana Biyosidal İşlev
İşlenmiş eşyanın diğer işlevleri ile karşılaştırıldığında birinci derecede önem veya değere sahip olan biyosidal işlevdir.
Kompleks Eşya
Farklı bileşenler ve/veya malzemelerden yapılmış olan ve bir veya birden fazla biyosidal ürün ya da işlenmiş eşya içeren veya bir ya da birden fazla biyosidal ürünle işleme tabi tutulan eşyadır.
Kullanım
İhracat amacıyla yapılan işlemler hariç olmak üzere; depolanması, işlemden geçmesi, karıştırılması ve uygulanması dâhil işlenmiş eşya ile yapılan tüm işlemlerdir.
Genel esaslar
- İşlenmiş eşyalar, işleme tabi tutuldukları veya kasten içerdikleri biyosidal ürünlerin ilgili ürün tipinde ruhsatlı ya da biyosidal ürün envanterine kayıtlı olmaları ve aktif maddeleri bakımından uygulanan kısıtlamaları karşılamaları halinde piyasaya arz edilebilir.
- İşlenmiş eşyaya biyosidal özellik veya biyosidal işlev kazandırmak için kullanılan biyosidal ürünler, imalatçısının ya da ithalatçısının önerdiği ve etkin olduğu ispatlanan dozda kullanılır.
- Bir veya birden fazla biyosidal ürün ile işleme tabi tutulmuş ya da bunları kasten içeren bir madde, karışım ya da eşyanın işlenmiş eşya veya biyosidal ürün olduğuna; eşyanın işlevleri, piyasaya arz ediliş amacı, etiket, broşür, reklam ve kullanım kılavuzu gibi tanıtım materyallerinde yer alan iddiaları dikkate alınarak karar verilir, gerektiğinde rehbere bakılır.
- Biyosidal Ürünler Yönetmeliği’nin 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen ürünler haricinde, kullanıcıya sunulduğu hali ile kasıtlı olarak oluşturulmuş bir biyosidal işleve sahip madde ya da karışım, biyosidal işlevinin ana işlev olup olmamasına bakılmaksızın biyosidal ürün olarak değerlendirilir.
İddialar
- İddia, iddianın ifade ediliş şekli ve sunumu, özellikle halk sağlığı ile ilgili olduğu durumlarda ürünün biyosidal özelliği ya da biyosidal işlevi olan bir işlenmiş eşya veya biyosidal ürün olarak tanımlanmasında birinci derecede önemi haizdir.
- İddia, ürünün biyosidal işlevi ile ilgili olduğunda, ürün, genel özelliklerine dayalı olarak biyosidal ürün olarak addedilmedikçe işlenmiş eşya olarak kabul edilir.
- İddia, ürünün bozunmaya karşı korunması gibi biyosidal özelliğini açıkça ifade ettiğinde, ürün işlenmiş eşya olarak değerlendirilir.
- İmalatçılar ya da ithalatçılar, üründe yüksek dayanıklılık veya koku oluşumunun önlenmesi gibi dolaylı iddiaların bulunması halinde, iddia edilen özelliğin ürünün içeriğinde biyosidal aktif madde bulunmasına neden olan biyosidal işlemden kaynaklanmadığına dair yeterli bilgi, belge ve gerekçeler sunmadıkça, ürün işlenmiş eşya olarak değerlendirilir.
“Biyosidal Ürünle İşlenmiş Eşyalar Rehberine ulaşmak için tıklayınız”
Koruyucu biyosidal ürünler, ürünlerin ya da süreçlerin estetik ve/veya işlevsellik açısından zararlılara karşı korunması amacıyla kullanılan ürünlerdir ve 8 ürün tipi altında toplanmışlardır. Mevzutta verilen geçiş süreleri sebebi ile tamamının ruhsatlı olma zorunluluğu yoktur
6. Ürün Tipi: Kutu içi koruyucular
Gıda ya da yem malzemelerinden farklı olarak üretilmiş ürünlerin konserve olarak korunmasında mikrobik bozulmanın kontrolünü sağlayarak raf ömrünü garanti etmek için kullanılan ürünlerdir.
7. Ürün Tipi: Film koruyucular
Boya, plastik, yalıtım malzemeleri, duvar zamkı, bağlayıcı, kâğıt, sanat eseri gibi malzemelerin ve eşyaların filmlerin ya da kaplamaların korunması amacıyla mikrobik bozulmanın kontrolünü sağlayarak yüzey özelliklerinin korunması için kullanılan ürünlerdir.
8. Ürün Tipi: Ahşap koruyucuları
İnsanlar tarafından kullanılan her türlü ahşap malzemeye zarar veren organizmaların kontrolünde ve ahşapların genel korunmasında kullanılan ürünlerdir. Bu ürün tipine önleyici ve iyileştirici etkisi olan ürünler dâhildir.
9. Ürün Tipi: Elyaf, deri, lastik ve polimer maddeler
Deri, lastik, kâğıt, tekstil ürünleri gibi lifli ya da polimer maddelerde mikrobik bozulmanın kontrolünü sağlayabilmek için kullanılan ürünlerdir.
10. Ürün Tipi: Duvarcılık koruyucuları
Duvarcılık ya da ahşap olmayan diğer yapı malzemelerinin korunmasında ve iyileştirilmesinde mikrobik bozulmanın kontrolünü sağlayabilmek için kullanılan ürünlerdir. Boyalar bu gruptadır.
11. Ürün Tipi: Sıvı soğutucu ve arıtma sistemleri koruyucuları
Su ve diğer sıvıların soğutulmasında ve arıtma sistemlerinde mikrop, yosun ve midye gibi zararlı organizmaların kontrolünde kullanılan ürünlerdir. İçme suların korumasında kullanılan ürünler bu ürün tipine dâhil değildir.
12. Ürün Tipi: Slimisitler
Sanayi işlemlerinde kullanılan malzemelerin, ekipmanların ve yapıların üzerinde salyangoz sümüğünü önlemek ve kontrol etmek için kullanılan ürünlerdir.
13. Ürün Tipi: Sıvı metal işleme koruyucuları
Metal işleme sıvılarının korunmasında mikrobik bozulmanın kontrolünü sağlayabilmek için kullanılan ürünlerdir.
Biyosidal Ürün Envanter Listesi
Biyosidal Ürün Envanterine ulaşmak için tıklayıız.
Piyasaya arz edilen biyosidal ürünler, Yönetmeliğin denetim başlıklı 49 uncu ve devamı maddeleri uyarınca Bakanlığımızca veya il sağlık müdürlüklerince, şikayet üzerine ya da re’sen piyasada denetlenmekte ve uygunsuzluk tespit edilmesi halinde Yönetmeliğin 57 nci maddesinde yer alan düzenleme gereği, 4703 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda cezai işlem uygulanmaktadır.
Denetimlerde denetçiler öncelikle ürünlerin üzerinde duyusal ve uygunluk kontrolü yaparlar. Bunun sonucunda ürünlerin uygun bulunması durumunda piyasaya arzına müsaade edilir. Ürünlerin güvensizliği yönünde şüphe oluşması durumunda ise ürünlerden numune alınarak analize gönderilir. Bu durumda ürünlerin piyasaya arzı durdurulur. Analiz sonucu uygun bulunan ürünlerin piyasaya arzına müsaade edilir. Analiz Sonucu uygun çıkmayan ürünlerin piyasaya arzı yasaklanır ve ürünler üretici marifetiyle veya Bakanlık ve il sağlık müdürlüklerince piyasadan toplanılır. Toplanılan ürünlerin imha işlemleri üretici tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığının mevzuatı gereğince gerçekleştirilir.
Ülke genelinde yapılan denetimler Bakanlığımızca elektronik olarak bir yazılım sistemi üzerinden takip edilmekte ve yapılan iş ve işlemler bu yazılım üzerinde tutulmaktadır.
“Denetimlerde denetçiler öncelikle ürünlerin üzerinde duyusal ve uygunluk kontrolü yaparlar.”
Piyasa Gözetimi ve Denetimi İş Akış Şeması
Cansız nesneler üzerinde potansiyel olarak bulunan patojen mikroorganizmaların kimyasal maddeler ile miktarlarının kabul edilebilir bir seviyeye düşürülmesi ile sağlanan dezenfeksiyon sayesinde, bakteri ve fungusların gelişimini önleme ve öldürmeye ek olarak bazı hedef virüsleri de öldürebilmektedir.
Dezenfektanlar;
- mikroorganizmaları etkileme derecelerine,
- etki mekanizmalarına,
- kimyasal yapılarına
- kullanım alanlarına
göre değişik şekillerde sınıflandırılır.
Enfeksiyonlardan korunabilmek için; özellikle sağlık alanında kullanılan dezenfektanlar Biyosidal Ürünler Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmektedir.
Dezenfektanlar ve genel biyosidal ürünler ana grubunda yer alan ürün tipleri aşağıda sıralanmıştır:
1- Ürün Tipi: İnsan hijyeni ile ilgili biyosidal ürünler
2- Ürün Tipi: Kişisel alanlarda ve umumi alanlarda kullanılan dezenfektanlar ve biyosidal ürünler
3- Ürün Tipi: Veteriner hijyenine yönelik biyosidal
4- Ürün Tipi: Gıda ve yem alanlarında kullanılan dezenfektanlar
5- Ürün tipi: İçme suyu dezenfektanları.
İdeal Dezenfektan
İdeal bir dezenfektan;
•Mikroorganizmaya kolayca penetre olmalıdır.
•Toksik olmamalıdır.
•Kullanıldığı yüzeylere/nesnelere zarar vermemelidir.
•Stabil/dayanıklı olmalıdır.
•Etki spektrumu geniş olmalıdır.
•İnaktivasyona dirençli olmalıdır.
•Kolayca hazırlanabilmeli/kullanılabilmelidir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Etiket üzerindeki önerileri uyulmalı, detaylı bir biçimde anlatılan kullanım şekline uyulmaması ürünün hatalı kullanımına yol açacağı bilinmelidir.
- Ürün etiketlerinde yer alan uyarıcılara dikkat edilmemesi durumunda zehirlenmelere neden olabilir.
- Kullanıcılar herhangi bir zehirlenme durumunda Ulusal Zehir Danışma Merkezi (Uzem)’in 114 No’lu Telefonunu aramalıdır. Üürnlerle ilgili şikayet olması durumunda Alo 184 Sağlık Bakanlığı iletişim Merkezi (SABiM)’ne ulaşılmalıdır.
- Kullanım talimatlarını mutlaka okuyunuz.
- Gıda maddelerinden uzakta bulundurunuz.
- Diğer dezenfektan ve kimyasallar ile asla karıştılmamalı, uygulama dozu ve şekli bilgileri göz önünde bulundurulmalıdır.
- Kilit altında ve çocukların ulaşamayacağı bir yerde muhafaza edin.
- Kirlenmiş boş ambalajları tekrar kullanmayın.
“Biyosidal ürünleri güvenli kullanınız”
İzinli Biyosidal Ürünler
İzinli Biyosidal Ürünler Listesi için tıklayınız.
Diğer ana gruplara dahil edilemeyen biyosidal ürünlerdir.
20- Ürün Tipi: : (Mülga:RG-12/3/2014-28939)
21- Ürün Tipi: Bozunmayı önleyici ürünler
Tekne, su kültürü ekipmanları ve suda kullanılan diğer yapılar üzerinde yapı bozucu organizmaların (mikrop ve daha yüksek bitki ve hayvan türleri) büyümesini ve yerleşmesini kontrol etmek için kullanılan ürünlerdir.
22- Ürün Tipi: Mumyalama ve hayvan postu doldurma sıvıları
İnsan ya da hayvan cesetlerinin korunmasında ve dezenfeksiyonunda kullanılan ürünler.
23- Ürün Tipi: Diğer omurgalıların kontrolü
Zararlı böcek ya da hayvanların kontrolünde kullanılan ürünlerdir.